NEW | ||||||
W celu zbadania zróżnicowania wagi konserw produkowanych przez pewnego producenta wylosowano 15 konserw, dla których średnia waga wynosiła 1 kg z odchyleniem standardowym 0,15 kg. Następnie oszacowano przedział ufności pokrywający nieznaną wartość wariancji w populacji otrzymując: . Jaki współczynnik ufności przyjęto przy estymacji? a) 0,99 b) 0,98 c) 0,96 d) 0,95 e) żadna odpowiedź nie jest poprawna 1. JAK ROZPOZNAĆ ZADANIE DOTYCZĄCE ESTYMACJI PRZEDZIAŁOWEJ ?Po przeczytaniu całego zadania zwracamy uwagę na zdanie: Następnie oszacowano przedział ufności pokrywający nieznaną wartość wariancji w populacji otrzymując: . Występuje tu zwrot: oszacowano przedział ufności i został on już konkretnie określony - w związku z tym na pewno jest to zadanie dotyczące estymacji przedziałowej. Dodatkowo w ostatnim zdaniu użyto wyrażenia współczynnik ufności . Podano końcówki przedziału ufności , a szukana jest wartość współczynnika ufności z reguły występująca w danych, z tego względu określimy to zadanie nieco kolokwialnie - „od tyłu”. Mimo to, będziemy postępować zgodnie z przyjętym schematem do zadań z estymacji i tylko na pewnym etapie obliczeń wprowadzimy modyfikacje. 2. ANALIZA I PRAWIDŁOWE WYPISANIE DANYCH.Analizujemy zdanie po zdaniu. W celu zbadania zróżnicowania wagi konserw produkowanych przez pewnego producenta wylosowano 15 konserw, dla których średnia waga wynosiła 1 kg z odchyleniem standardowym 0,15 kg. Od razu zaczyna się opis próby, ponieważ pojawia się informacja na temat wylosowania konkretnej ilości jednostek spośród wszystkich konserw. Zapisujemy więc liczebność próby jako . Podano również podstawowe parametry dla próby tzn. średnią i odchylenie standardowe . Oczywiście użyto oznaczeń dla próby. Następnie oszacowano przedział ufności pokrywający nieznaną wartość wariancji w populacji otrzymując: . Znamy również końcówki przedziału ufności dla wariancji. Jaki współczynnik ufności przyjęto przy estymacji? Niewiadomą jest współczynnik ufności, a więc . Podsumowując tworzymy przejrzystą tabelę z danymi:
- współczynnik ufności, - końcówki przedziału ufności 3. WYBÓR ODPOWIEDNIEGO WZORU.Szukamy parametru, który był oszacowany przedziałem ufności i wyłapujemy słowo: Następnie oszacowano przedział ufności pokrywający nieznaną wartość wariancji w populacji otrzymując: . Słowo wariancja oznacza, że przedział ufności został zbudowany oczywiście dla wariancji z populacji. Spójrzmy w kartę wzorów. Dla wariancji mamy do wyboru dwa modele. Teraz wracamy do danych i sprawdzamy, czy jest znana i jaka jest liczebność próby. nie jest znana , a liczebność próby jest mniejsza od 30 , zatem wybieramy model I . W danych występuje , także interesuje nas pierwsza wersja wzoru z wybranego modelu.
4. UZUPEŁNIANIE WYBRANEGO WZORU I OBLICZENIA.Wracamy do danych z tabeli i uzupełniamy wzór konkretnymi danymi.
Na tym etapie na razie poprzestajemy, ponieważ nie jesteśmy w stanie uzupełnić współczynnika ufności , a tym samym nieznana jest , więc nie mamy możliwości odczytania odpowiedniej statystyki z tablic rozkładu chi-kwadrat, bo w formule znajduje się literka (grecka litera czyt. chi ). Znamy jednak końcówki przedziału ufności i w związku z tym możemy je pomocniczo nanieść do wzoru.
Nie znamy wartości ani , więc możemy odnieść wrażenie, że mamy dwie nieznane wielkości. Jednak nie jest tak do końca, ponieważ obie z nich zależą od tej samej wartości , wobec tego na dobrą sprawę mamy do czynienia z jedną niewiadomą. Którą końcówkę przedziału wybrać tzn. 0,0115 czy 0,0724? Jest to całkowicie obojętne, ponieważ w obu przypadkach jest przecież tą samą wartością. Poza tym szukamy jednej niewiadomej, a do wyznaczenia jednej niewiadomej wystarczy jedno równanie. Wybierzemy zapis , ponieważ wydaje się mniej skomplikowany, oczywiście można użyć i ostateczny wynik nie ulegnie zmianie.
Sposób rozwiązania powstałego równania zależy wyłącznie od Was, jeśli oznaczenie wydaje się przerażające można je tymczasowo zastąpić chociażby .
I już od razu lepiej to wygląda, prawda? Wymnażamy przez aby pozbyć się kreski ułamkowej:
Dzielimy przez 0,0115 w celu otrzymania :
(wynik został zaokrąglony do trzech miejsc po przecinku) Ostatecznie Dopiero teraz wracamy do odczytywania z tablic, jest to tzw. „zadanie od tyłu”, więc i z tablic czytamy od tyłu, a więc szukamy wartości najbliższej , ale w środku tablicy rozkładu chi - kwadrat, przy czym zapis wskazuje nam, że bierzemy pod uwagę tylko wiersz z 14 stopniami swobody.
Najbliższą wartością statystki 29,348 znalezioną w tablicy na poziomie 14 stopni swobody jest 29,141. Odpowiada ona dla prawdopodobieństwa równego 0,01. Specjalnie nie używam symbolu , ponieważ na tym etapie pojawia się najwięcej błędów. Dlaczego? W zapisie dopiero po podzieleniu przez 2 jest odczytywana z tablic, czyli . Zatem ostatecznie - i to ta wartość ląduje we współczynniku ufności. 5. WYNIK I INTERPRETACJA.Ostatecznie otrzymujemy współczynnik ufności , a więc prawidłowa jest odpowiedź B. Interpretacja brzmi następująco (nie jest tu potrzebna): Z ufnością 0,98 nieznana wariancja wagi ogółu konserw mieści się w przedziale od 0,0115 do 0,0724 kg 2 . Powstała dziwna jednostka - (kg) 2 , ale w przypadku wariancji (jednostka podniesiona do kwadratu) nie jest to nic nadzwyczajnego i nie należy na to zwracać większej uwagi. Przyjęło się zresztą, że samej wariancji się nie interpretuje, ale już odchylenie standardowe, które jest pierwiastkiem z wariacji - jak najbardziej. |
||||||